Family completed!

B&W matrix 2 S1 in een opstelling met een NAD C326BEE

B&W matrix 2 S1 op aftermarket stands

De B&W matrix 2 S1 maakt deze eerste serie matrix luidsprekers compleet. De luidsprekers zijn hieronder te zien in een opstelling met een NAD C326BEE als versterking. Hoewel het vermogen van deze versterker op papier eerder beperkt lijkt (50W per kanaal), is het vermogen ruimschoots genoeg om de matrix 2 speakers aan te sturen. De NAD wordt hier duidelijk geholpen door de PowerDrive technologie waardoor een hoog dynamische weergave mogelijk is met slechts een beperkt versterkervermogen.

Hoewel B&W de matrix 2 midden jaren '80 aankondigde als een stand-mount of boekenplank speaker lijkt dit laatste toch wat hoog gegrepen. Gezien het gewicht en het volume van de speaker is een opstelling op lage speakerstands de beste optie.De speakers zijn hiernaast te zien op aftermarket stands, de originele stands bestaan uit een marmeren voet met daarop 4 opstaande metalen kokers die eindigen op een vierkant platform waarop de speaker gemonteerd wordt.
De drivers van de matrix 2 zijn uiteraard sterk gelijkaardig aan de units van de matrix 1 en 3: voor de bass/midrange unit wordt gebruik gemaakt van een 8 inch Cobex driver. De tweeter is de welbekende ferrofluid gekoelde polyamide unit.

B&W matrix 2 S1 met welbekende soft-dome tweeter en 8 inch Cobex driver

Schitterend Natural Oak fineer

The Matrix 1 arrived!

Een kleintje met aan verbluffende soundstage! Kwaliteitsluidsprekers zoals ze nu nog amper gemaakt worden, de voorganger van de eerste B&W matrix 805. De kleinste variant uit de eerste matrix serie van B&W met de gerenomeerde matrix cabinet en de prachtige soft dome tweeter voor een zijdezacht en zeer gedetailleerd hoog!

B&W Matrix 1 S1

Bass? Jup heel veel en heel strak, toch voor een boekenplank luidspreker van dit formaat. Deze speakers geven voor het volume een lang doorlopend laag in combinatie met een detailrijk midden en zacht hoog. De tweeter in de eerste serie matrix producten van Bowers en Wilkins betrof een soft dome tweeter die zacht is in het hoog. De latere tweede serie was uitgerust met een metal dome aluminium tweeter die het hoog iets scherper weergeeft.

De intern volledig met Van Den Hul bekabelde boekplank speakers B&W Matrix 1

Kwaliteit? Inderdaad, zwarte marmeren voeten, stalen opbouw van de stands, echt dik essen, eik, walnoot of rozenhout fineer. Loodzwaar, gebouwd als een tank. Het totale gewicht van een Matrix 1 luidspreker inclusief stand zit rond de 20 kg per stuk. Het fineer werd zo gelegd zodat de luidsprekersparen het zelfde motief vertonen. Vakmanschap zoals het heden ten dage moeilijk te vinden is.

Snapshots van de Bowers & Wilkins Matrix 1 Serie I in Black ash afwerking:

Serie 1 Matrix 1 met de op de achtergrond een B&W matrix 3 serie 2

Matrix 1 S1 op originele stands in black ash uitvoering

Schitterend zwart geolied houtfineer

Vintage cabinets met interne matrix bracing

Loodzware zwart marmeren stands zorgen voor de nodige stabiliteit

Geboortejaar 1988 maar ze zien eruit alsof ze gisteren gemaakt werden

De versterking

Een set opbouwen is natuurlijk meer dan het aanschaffen van een stel luidsprekers. Een luidspreker heeft een versterker nodig om de geluidsbronnen van voldoende vermogen te voorzien om de luisterervaring zo realistisch mogelijk te maken.
Een goede versterker is een versterker die weinig vervorming van de bronnen teweeg brengt, voldoende stroom kan leveren aan de luidsprekers bij een stabiele spanning in dit over het volledige frequentiegebied. Verder heeft een versterker ook liefst een laag ruisniveau, voldoende dynamisch vermogen en een look die bij je smaak past. Gezien ik op zoek was naar een budget set was de opdracht dus om een versterker te vinden die de matrixen van voldoende stroom kan voorzien. De matrixen zijn luidsprekers die een versterker nodig hebben die voldoende vermogen heeft om het laag strak te kunnen weergeven. De impedantie van deze luidsprekers varieert tussen 4,5 Ohm en 8 Ohm van inductief over resistief naar capacitief. Een versterker vinden die niet door zijn knieën gaat bij het op volume aansturen van de matrixen was dus de opdracht.

Gezien NAD de naam heeft om versterkers te bouwen die veel beter presteren dan hun prijzen doen vermoeden en vaak veel duurder geprijsde versterkers naar huis spelen ging mijn aandacht onmiddellijk naar het gamma van NAD. Dat de looks van deze amps ook nog eens perfect bij mijn persoonlijke smaak aansluiten is mooi meegenomen. Binnen het gamma van NAD springt de NAD C375BEE er onmiddellijk uit. Het topmodel van NAD uit de C serie biedt vermogen, heel veel vermogen voor zijn geld. Het continu leverbaar vermogen van deze versterker wordt door NAD conservatief opgegeven als zijnde 2 maal 150W in 8 Ohm. Metingen wijzen echter uit dat dit eerder een conservatieve schatting is en dat het werkelijk leverbaar vermogen een stuk boven de 200W in 8 Ohm uitkomt. Dat deze versterker stabiel is en in staat om moeilijke belastingen aan te sturen bewijst het feit dat hij in staat is om 2 maar 150W continu vermogen te leveren in lasten van zowel 8 of 4 Ohm. Het dynamisch vermogen van deze krachtpatser ligt dankzij de gepatenteerde PowerDrive technologie van NAD nog stukken hoger (tot 500W per kanaal in 2 Ohm). Deze patser heeft verder de mogelijkheid om 2 paar speakers aan te sturen, is modulair van opbouw waardoor hij eventueel kan voorzien worden van een optionele Phono pre-amp of een DAC. De C375BEE is een versterker die mijlen ver staat van de versterkers die zich lager in het gamma van NAD bevinden en dit zowel wat technologie als wat afwerking betreft. De technologie die gebruikt werd in de C375BEE leunt eerder aan bij wat gebruikt wordt in de Master serie en ook de afwerking van deze versterker zit een niveau hoger dan de afwerking van pakweg een C326BEE. Ik denk hierbij dan bijvoorbeeld aan de volle metalen frontplaat van de C375BEE ten opzichte van de plastic frontplaat van de andere verstekers in de C reeks van NAD.

Hoe klinkt dat nu feitelijk? Wel goed, heel goed! Het zeer lage ruisniveau van deze versterker zorgt voor een zeer rustig geluidsbeeld met een zeer zwarte achtergrond. Stiltes zijn hierdoor echt stil, het geluidsbeeld is dusdanig dat de luidsprekers lijken te verdwijnen; de twee afzonderlijke luidsprekers lossen op in één volmaakt geluidsbeeld. Het vermogen van deze "no nonsens black box" zorgt er voor dat de matrixen stevig in de hand worden gehouden met als beloning ongelofelijk strakke bassen, een schitterend gedetailleerd middengebied en een overweldigend kristalhelder hoog.

Afbeeldingen serie 2 (in natuur eik)

B&W Matrix 3 S2 in natuur eik uitvoering

Matrix 3 S2 tweeter

Matrix 3 S2 driver

Matrix 3 S2 connectorunit

Afbeeldingen serie 1 (in black ash)

B&W Matrix 3 S1 in Black Ash uitvoering

Tweeter van Matrix 3 S1

Driver van een Matrix 3 S1

Connectorplaat Matrix 3 S1

The Background

Waarom geen stereoset opbouwen rond een paar oudere klassieke luidsprekers? Ik koos voor het opbouwen van mijn set rond een paar Bowers & Wilkins Matrix 3 van de tweede generatie. De redenen hiervoor waren simpel: budget, weergave- en bouwkwaliteit! De matrix 3 is relatief onbekend en daardoor vaak onderschat. Deze speakers kunnen gezien worden als no-nonsens speakers die geen nood hebben aan kevlar mid en fancy flowports voor het neerzetten van een kwalitatief stereobeeld. Nieuwprijs van deze speakers in 2012 euro's zat eind jaren 80, begin jaren 90 tussen 6000 en 7000 euro per set. 

De kasten van de matrix 3 zijn van het gesloten type. Dit heeft als grootste voordeel dat de kasten dicht tegen andere objecten in de luisterruimte kunnen geplaatst worden zonder dat onaangename geluidseffecten in het laag ontstaan. Met de klankkast gebruikt in dit type speaker presenteert B&W in 1986 de Matrix technologie aan de wereld. De Matrix technologie bestaat erin dat in de klankkast een honinggraat geplaatst is waarvan de ruimtes opgevuld zijn met geluidsdempend schuim. De honingraat verbindt de horizontale en verticale wanden en de voor en achterwanden van de kast met elkaar. Het resultaat hiervan is een klankkast die zeer rigide is waardoor de klankkast nagenoeg geen kleuring geeft aan het geluid. De klankkast is zeer "dood"; de eigenfrequentie van de speaker ligt met andere woorden zeer laag. Wanneer bovenop de kast getikt wordt lijkt het wat klank betreft alsof de kast uit een massief stuk hout gemaakt is. Het resultaat van dit alles op de muziekpresentatie is een geluidsbeeld dat zeer gedetailleerd is met een fabelachtig strak laag.

De kasten van de matrix luidsprekers van Bowers and Wilkins uit eind jaren 80 - begin jaren 90 werden gebouwd in Worthing - Engeland uit de best beschikbare materialen. De kasten zijn voorzien van prachtig houtfineer (verkrijgbaar in black ash, natuur eik, rozenhout of het zeer exclusieve walnootfineer). De hele matrix reeks van B&W werd gebouwd in twee series. De kast in beide series is nagenoeg gelijk gebleven op enkele details na. De frames waarop de luidsprekerdoeken gespannen zijn werden in de tweede serie zorgvuldiger gelakt met een dunnere laklaag. In de eerste serie waren dikwijls verfdruppels op te merken op deze frames. Verder werd in serie 2 de bodemplaat van de luidsprekers uitgevoerd in kunststof en werd de kast voorzien van aansluitingen die het mogelijk maken om de luidsprekers bi-wired aan te sluiten. De kasten uit de serie 2 geven door deze details een iets hoogwaardiger indruk. De serie 2 werd bovendien uitgerust met nieuw ontwikkelde metal-dome tweeters en nieuwe eenheden voor het mid en laag. Doordat deze eenheden meer lineair waren dan deze gebruikt in de eerste serie kon ook het filtercircuit eenvoudiger worden opgebouwd met minder componenten waardoor de serie 2 gemakkelijker aan te sturen is en bovendien een hoger rendement heeft.

De vraag die ongetwijfeld bij u opkomt na al deze uitleg omtrent de technologie is hoe deze speakers klinken. Het antwoord is goed, om niet te zeggen schitterend. Zoals reeds gezegd is het detail van het geluidsbeeld fantastisch. Doordat van kastresonanties geen sprake is, is het enige geluid dat kan waargenomen worden het geluid dat door de eenheden van de speaker geproduceerd wordt. Dit laatste komt vooral naar voor in het laag. Doordat een speakerkast een lage eigenfrequentie heeft die nagenoeg altijd geëxciteerd wordt door de lage frequenties in de weer te geven muziek gaat het laag in deze muziek automatisch vervormen. Door de Matrix technologie is hier geen sprake van met een laagweergave die ongelofelijk strak is zonder enig bijgeluid. Het mid is geconcentreerd en gedetailleerd. Het hoog is prima, in de serie 1 iets meer relaxed dan in de serie 2. Het hoog in de serie 2 is scherper, loopt verder door en is iets harder door de metal-dome tweeter. Het resultaat is een speaker die muziek weergeeft zoals die opgenomen is. Een speaker die zeer transparant is maar ook ongelofelijk kritisch is voor de opnamekwaliteit van de afgespeelde muziek. Een slechte opname valt onmiddellijk door de mand en geloof me vrij, automatisch begint de zoektocht naar goed opgenomen muziek (welke steeds zeldzamer wordt).

Wat de technische specificaties (voor serie 2) betreft:

• Frequentiebereik op -6dB punten: 43 Hz tot 35 kHz
• Systeemresonantie: 50 Hz
• Gevoeligheid: 90dB (2,83V)
• Impedantie: 8 Ohm (steeds meer dan 4,5 Ohm)
• Versterkerlimieten: 50W-200W (bij 4 Ohm)
• Gewicht: 29 kg (per stuk)
• Afmetingen: 91x26x41
• 3 eenheden: 25mm metal dome tweeter, 2 200mm polypropyleen drivers